algemeen[]
Postzegels zijn een soort betaalbewijs voor het bezorgen van je post, door het toevoegen van een postzegel op je brief, kaart of pakket, weet de bezorger dat hiervoor betaald is. Door het afstempelen hiervan door het postkantoor kan je de postzegel geen tweede keer gebruiken, ook kan de ontvanger zien waar het poststuk ter bezorging is aangeboden.
De postzegels zijn voorzien van een gomlaag op de achterkant, waardoor ze - na het natmaken hiervan - makkelijk op het poststuk aan te brengen zijn. Sinds een paar jaar worden de postzegels ook op stickervellen uitgegeven.
afbeeldingen[]
Op de postzegel is altijd een afbeelding gedrukt, in vroeger tijden was dit vaak de leider van het land (koning, koningin, president, etc.) of het landswapen. Later zijn allerlei voorstellingen gebruikt variërend van gebouw, landschap, bekend persoon of een jubileum tot zogenaamde motief zegels (natuur, dieren, bloemen, kunst, scheepvaart, etc.) of bekende instellingen zoals het wereldnatuurfonds, unicef, verenigde naties, rode kruis, etc.
frankeerwaarden[]
Tot voor kort werd op de postzegel aangegeven hoeveel hiervoor betaald is. De frankeerwaarde kwam overeen met de kosten van het bezorgen, die werd bepaald door het gewicht van het poststuk, de eindbestemming en het op dat moment geldende frankeertarief. Deze waarde wordt uitgedrukt in de munteenheid die in dat land gebruikt wordt.
We kennen verschillende soorten zegels, afhankelijk van de manier waarop ze bezorgd - of door welke overheidsdienst ze gebruikt worden:
● belasting-
● dienst-
● frankeer-
● justitie-
● luchtpost-
● pakket-
● port-
● portbetaald-
● spoorweg-
(of expres-)
tanding en ongetand[]
Postzegels worden afgedrukt op grote vellen waar meerdere zegels tegelijk op staan, om deze makkelijk van elkaar te halen wordt machinaal tussen de zegels een perforatie gestanst. De zegels worden dan langs deze rij gevouwen en makkelijk van elkaar gescheurd - het afgescheurde randje noemen we dan de tanding. Er zijn veel verschillende machines op de wereld waarbij de afstand tussen de naalden sterk kunnen verschillen.
Ongetande zegels waren niet gescheiden door middel van een rij perforatie gaatjes maar moesten van elkaar worden gesneden of geknipt.
watermerk, fosfoor en fluor[]
Om te voorkomen dat postzegels makkelijk na te maken zijn - zijn hiervoor allerlei technische snufjes bedacht, het meest bekende is het toevoegen van een watermerk in het papier. Ook het toevoegen van fosfoorstrepen op het papier, een fosforiserende stof of speciale vezels in het papier worden in veel landen toegepast. Het illegaal namaken van postzegels is in alle landen strafbaar.
postfris, gebruikt of ongebruikt[]
Postzegels zijn er dus in twee soorten postfris (niet afgestempeld en / of geplakt) en gebruikt (gestempeld en meestal afgeweekt).
Ongebruikt noemen we postzegels die eigenlijk postfris zijn (dus niet gebuikt) maar waarvan de gomlaag onherstelbaar is beschadigd, meestal omdat deze in het verleden door middel van een plakkertje in een boek vast hebben gezeten. Ongebruikte postzegels zijn minder waard dan postfrisse, dus als je de kans krijgt wissel deze zoveel mogelijk om.
postzegels afweken[]
Om de gebruikte postzegels van het briefpapier af te krijgen - zonder deze te beschadigen - worden ze afgeweekt. Hiervoor knippen het papier van de envelop of de kaart rondom de postzegel weg (zonder in de postzegel te knippen) om ze vervolgens in een schaal of bak met louw water af te weken. Door het water lost de gomlaag op en de postzegel komt los van het papier, hierna leggen we de zegels op een doek (bij voorkeur van katoen, een theedoek bijvoorbeeld) om ze te laten drogen. Gebruik om de postzegels te verplaatsen zoveel mogelijk een pincet om beschadigingen te voorkomen.
postzegels bewaren[]
Om de postzegels zo veilig mogelijk te bewaren worden ze in een zogenaamd stokboek bewaard, deze stokboeken zijn voorzien van zogenaamde stroken of regels waarin de postzegel gestoken kan worden. Op deze manier zijn ze ook netjes op volgorde duidelijk te bekijken, ook zijn er in de handel plakboeken te koop waarin door middel van een klemstrook de zegel op zijn plaats geplakt wordt, de postzegels zitten hier los in geplaatst dus de gomlaag is beschermd.
Losse zegels worden het best bewaard in weekmaker vrije zakjes of speciale papieren zakjes, ook kunnen ze los in een doosje worden bewaard zoals een sigaren doosje of kistje. Ook kan een lege envelop gebruikt worden.
postzegels verzamelen[]
Je kan natuurlijk alle postzegels verzamelen, maar doorgaans wordt gekozen voor één per afbeelding, meerdere zegels van dezelfde afbeelding - dubbele dus - worden meestal geruild of verkocht. Hiervoor worden vaak ruilbeurzen georganiseerd.
Vaak wordt voor het verzamelen gekozen voor alleen postfrisse of gebruikte zegels of allebij. Je kan ook kiezen om een bepaald land of motief te verzamelen. Als je kiest voor alle postzegels van alle landen worden deze meestal per land opgezet.
Munten per land - Bank- en Muntbiljetten per land - Postzegels per land - Postzegels per motief - Postzegels per thema
Eerste dag enveloppen per land - Maximumkaarten per land - Aantekenstroken per land - Telefoonkaarten per land
Munten - Bank- en Muntbiljetten - Postzegels
Anzichtkaarten - Lucifermerken - Sigarenbanden
Fossielen - Mineralen - Naturalia - Schelpen
Verzamelen, Technische begrippen, de Atlas of naar de Hoofdpagina